Kripto para yatırımcıları için 2022 unutulmaması gereken bir yıldı. Bir vakitler birinci 10 ortasında yer alan Terra (LUNA) ve Solana (SOL), bu devirde eski pozisyonlarını büsbütün yitirdiler. Pekala, Türklerin de ağır ilgi gösterdiği bu altcoin projelerinin geri dönme bahtları var mı?
Solana öldü mü?
Solana, pahasının %95’ini kaybederek 54,5 milyar dolardan 4,4 milyar dolara düştü. Bu hür düşüş, Kasım ayındaki FTX iflasında yalnızca bir hafta içinde gerçekleşti. 2022’nin skandal olayı akabinde Solana (SOL), piyasa bedeline nazaran birinci 15 ortasından uzaklaştı. Öteki kripto paraların yanında rakiplerine nazaran en fazla hasar gören altcoin oldu.
Altcoin projesini çevreleyen sorunlar
İlk sorun, Solana ağında meydana gelen daima kesintiler. 2022 boyunca kimileri stleri aşan kesintiler yaşamıştı. Bunun öncesinde Solana, bir müddettir TPS ve ucuz gas fiyatları konusunda kendisini “ETH katili” olarak konumlandırdı. Bunun sonucunda pandemi sırasında bir ilgi seli ve büyük çıkarlar elde etti. Ancak, kesintiler amansız bir süratle devam ederken, Solana’nın altında önemli problemler vardı ve hala de devam ediyor.
Diğer yandan, giderek daha fazla öne çıkan Katman 2 projeleri, Solana’nın temel özelliklerini de tehdit ederek, temel kullanım senaryosuna saldırıyor. Farklı Katman 2’ler gelişiyor, bu da Solana’nın rakipleri ortasında kaybolması manasına geliyor.
Sam Bankman-Fried
Kriptokoin.com‘dan takip ettiğiniz üzere 11 Kasım, FTX’in resmen iflas ettiğini ve SBF’nin ise istifa ettiğini duyurduğu tarihti. Bunun da Solana için fecî sonuçları oldu. FTX’in gözden düşmüş kurucusu, Solana’nın sadık bir birinci destekçisiydi ve SOL, son dakikada çaresizce yatırımcı ararken FTX’in çokça duyurulan bilançosunda bile görünüyordu. Aslında Bankman-Fried, Solana’nın en büyük şampiyonuydu.
I'll buy as much SOL has you have, right now, at $3.
Sell me all you want.
Then go fuck off.
— SBF (@SBF_FTX) January 9, 2021
Eleştirmenler artık, salgın sırasında SOL’un dikey yükselişinin kısmen Bankman-Fried’in müdahalelerinden kaynaklandığını sav ediyor. SOL dağıtımı tıpkı vakitte VC yüklü olmasıyla ünlüydü, bu da balina cüzdanlarının fiyatını başka kripto paralardan değerli ölçüde daha fazla etkileyebileceği manasına geliyor.
FTX’in çökmesinden bu yana yaklaşık iki ay içinde Solana, başka kripto paralardan değerli ölçüde daha fazla gayret etti. Yatırımcılar, FTX’te kapalı kapılar arkasında yaşananlarla ilgili ifştlar göz önüne alındığında, Bankman-Fried’in SOL’a verdiği dayanağın bir kısmının dolandırıcılık fliyetlerinden kaynaklandığından korkuyor. Alameda CEO’su ve Bankman-Fried’in yakın sırdaşı Caroline Ellison, SEC’e Bankman-Fired’ın FTT tokeni kasıtlı olarak manipüle ettiğini belirtti. Tüm bunlarda, Solana’nın geleceğini çökertmeye kafiydi.
Projeler ve sermaye Solana’dan ayrılıyor
DeFi’ye baktığımız, Solana üzerinde kilitlenen toplam bedel (TVL), 2021’in sonlarında 10 milyar doları aşan bedele kıyasla şu anda 217 milyon dolar. Tahminen de daha da kaygı verici olan, projelerin Solana’dan rakip ağlara taşınması. Tanınmış NFT koleksiyonları DeGods ve y00ts geçen hafta sırasıyla Ethereum ve Polygon’a geçtiklerini duyurdular, bu Solana için bir çekiç darbesiydi.
Solana’nın çöküşü o kadar sertti ki, kelamda en büyük rakibi Ethereum kurucusu Vitalik Buterin bile nazik kelamlar söylemek için içeri girdi. SOL’un düşüşü hakkında çok şey söylüyor, zira artık TVL açısından Blockchain’ler ortasında birinci 10’unda bile olmadığı göz önüne alındığında, artık ona Ethereum’un rakibi demek bile güç.
Some smart people tell me there is an earnest smart developer community in Solana, and now that the awful opportunistic money people have been washed out, the chain has a bright future.
Hard for me to tell from outside, but I hope the community gets its fair chance to thrive🦾🦾
— vitalik.eth (@VitalikButerin) December 29, 2022
Çöken altcoin projeleri geri dönebilir mi?
Şimdi soru, tüm bu problemlerin unutulup projelerin nasıl geri dönebileceği üzerine. Buradaki sorun iki istikametli. Vitalik’in belirttiği üzere, “korkunç fırsatçı paragözler ayıklandılar”. Bu, daha evvel tartışıldığı üzere SOL’a değerli ölçüde ziyan verirken, kısa vadeli bir meseleye işaret ediyor.
Öte yandan, Bankman-Fried destanından evvel gelen ve hala sorun olmaya devam eden sayısız sorun var. Solana’nın piyasa önderi TPS’si ve ucuz fiyatları şahane, fakat güvenlik ve istikrara karşı bir değiş tokuşla geliyorlar. Bu nedenle analistler, yüksek ağ özelliklerinin bir müddet daha olayların gölgesinde kalacağını düşünüyor. Ayrıyeten, tüm altcoin piyasa zati sert bir kışı deneyim ediyor. Enflasyon hala yüksek, zayıf bir jeopolitik iklim ve daha pek çok aşağı taraflı değişken ve belirsizlikle, makro iklim yakın vakitte değişmeyecek.
